Agile vs. metoda kaskadowa - porównanie i różnice
W świecie pracy cały czas słyszymy, że żyjemy w świecie VUCA i musimy dostosowywać się do ciągle zmieniającego się otoczenia. Wszyscy mówią o transformacji w kierunku zwinności. Niektórzy ludzie mogą już nie być w stanie tego zrozumieć i zastanawiać się, co to w ogóle oznacza dla organizacji.
W przeciwieństwie do tak zwanej metodologii kaskadowej, zwinność ma zupełnie inny kaliber. Próbując zrozumieć, czym jest metoda Agile vs. Waterfall i która z nich jest bardziej odpowiednia, można się pogubić.
Jeśli czujesz to samo, być może będziemy w stanie Ci pomóc, ponieważ tutaj wyjaśniamy, co oznacza agile vs. waterfall.
Model kaskadowy
Zgodnie z mottem “stare miotły dobrze zamiatają”, wypróbowana i przetestowana metoda kaskadowa jest stosowana w wielu firmach. Nie jest to zaskakujące i z pewnością nie zawsze błędne, ponieważ model kaskadowy jest klasykiem zarządzania projektami i udowodnił w wielu przypadkach, że może być skuteczny.
Doch co konkretnie oznaczają pojęcia Agile a Wodospad? Model kaskadowy to liniowy model postępowania, w którym proces jest zorganizowany w następujące po sobie fazy projektu z konkretnie zdefiniowanymi punktami początkowymi i końcowymi. Z grubsza można to sobie wyobrazić tak:
Zanim przejdziemy głębiej, krótka uwaga. Niedawno gościliśmy 11 międzynarodowych ekspertów agile w webinarium – na temat: Jak prawidłowo skalować metody zwinne?
Rezultatem jest to fantastyczne nagranie wideo (w języku angielskim), które odpowiada na przykład na następujące pytania:
- Czy lepiej zacząć od dołu czy od góry?
- Jak sprawić, by liderzy uzgodnili wspólną wizję?
- Jak wybrać odpowiedni zwinny framework – i dlaczego nie jest to takie ważne?
Moja najgorętsza rekomendacja: Rzuć okiem! Zajmuje to stosunkowo dużo czasu, ale jest warte każdej minuty.
Spójrzmy na to wszystko na prostym przykładzie:
W Fazie definicji na początku określa się, co ma w ogóle powstać. Na przykład klient zgłasza życzenie: Chce stół. Następnie analizuje się i definiuje wymagania oraz tworzy plan tego, co należy zrobić. W projekcie tworzy się następnie projekt produktu, w naszym przykładzie szkic stołu.
W Fazie implementacji rzecz staje się bardziej konkretna: Wybieramy materiał, określamy dokładne wymiary i budujemy stół. Podczas kontroli sprawdzamy, czy wszystko działa tak, jak zaplanowaliśmy: Czy stół stoi? Czy proporcje są prawidłowe? Następnie wraz z klientem następuje Ocena odbiór: Przekazujemy produkt i otrzymujemy informację zwrotną.
Po co więc cokolwiek zmieniać, skoro powiedzenie mówi: nigdy nie zmieniaj działającego systemu.
Metodologia Agile (iteracyjna) vs. metodologia Waterfall (liniowa)
Mimo, że model kaskadowy ma zdecydowanie dobre strony i jest skuteczny w wielu sytuacjach, firmy powinny zaangażować się w bycie bardziej zwinnymi. Dlaczego? Ponieważ świat, w którym wszyscy działamy, stawia przed nami coraz bardziej złożone i sprzeczne wymagania, a nam często trudno jest reagować na nie myśleniem kaskadowym.
Metoda kaskadowa niesie ze sobą pewne niebezpieczeństwa. Chociaż mamy wysokie poczucie bezpieczeństwa dzięki planowaniu i strukturze, jesteśmy również bardzo związani naszymi procesami. Proces pracy jest raczej statyczny, a ze względu na dokładne planowanie mamy tylko niewielką ilość elastycznej swobody. I właśnie tego potrzebujemy w naszym dynamicznym środowisku. To właśnie tutaj do gry wkracza zwinność. Przyjrzyjmy się zatem metodzie zwinnej i kaskadowej.
Ale jaka jest w ogóle definicja agile? Według Duden agile jest czymś w rodzaju “Wyraźna zwinność; szybki i zwinny” i ta definicja dobrze przekłada się na świat pracy.
Zwinność w firmach oznacza zdolność do iteracyjnego dostosowywania strategii, struktur i procesów do aktualnych okoliczności. Jest to niezbędne, ponieważ mamy do czynienia ze złożonymi zmianami wynikającymi z cyfryzacji i zmian demograficznych, a zatem musimy pozostać elastyczni.
Przy okazji, krótka uwaga w kontekście transformacji agile: Chcesz mieć pewność, że obecnie ustalacie właściwe priorytety w swojej transformacji agile?
W takim razie zrób nasz test dojrzałości dla transformacji agile - zajmuje to tylko 3 minuty. Otrzymasz nawet punkt odniesienia na podstawie ponad trzystu innych uczestników. Zobacz przycisk 🙂
Budowanie stołu przy użyciu metod zwinnych
Pozostańmy przy tym samym przykładzie co poprzednio: klient chce stół. Zaczynamy więc od wykonania szkicu. Pokazuję go klientowi, a on decyduje, czy wyobrażał go sobie w ten sposób, czy nie. Jeśli nie, szkic jest ponownie dostosowywany. Jak tylko szkic jest gotowy, wybieram materiał i iteracyjnie pytam klienta, czy wszystko jest dla niego satysfakcjonujące.
Być może klient powie wtedy: “O nie, myślę, że wolałbym sosnę zamiast wiśni”. W końcu chodzi o inne drewno, więc dokonujemy nowego wyboru. Następnie stół jest montowany i tutaj również regularnie konsultujemy się z klientem i w razie potrzeby wprowadzamy zmiany.
Widzisz: Zwinna metodologia pozwala nam elastycznie reagować na zmieniające się wymagania, co jest istotne w złożonym środowisku.
Dlatego statyczny charakter metodologii kaskadowej nie zawsze jest wystarczający. Ponadto może się zdarzyć, że błędy w implementacji staną się widoczne dopiero podczas oceny ze względu na sztywną koncepcję modelu kaskadowego. Spowodowałoby to znacznie wyższe koszty korekty niż w przypadku elastycznej adaptacji.
"Wielu członków zespołu nie ma odwagi się odezwać!"
Rozwiąż to wyzwanie
"Odkrywamy zbyt wiele nieoczekiwanych problemów i błędów na późnym etapie!"
Rozwiąż to wyzwanie
"Dlaczego czasami przygotowanie prostej retrospektywy zajmuje mi godziny?".
Rozwiąż to wyzwanieMetody Agile vs. Waterfall w świecie pracy
Często nadal trudno jest zaprojektować zwinne i iteracyjne procesy w firmach. Wynika to z faktu, że ludzie z natury unikają ryzyka i czasami przez dziesięciolecia byli socjalizowani w kontekście zawodowym z wzorcem myślenia ukształtowanym przez wodospady.
Awersja do ryzyka odnosi się tutaj do tendencji do wybierania w sytuacjach decyzyjnych opcji, która wiąże się z najmniejszym ryzykiem - czyli najmniejszą stratą - w odniesieniu do wyniku. (por. Kahneman & Tversky, 1979)
Metody Agile vs. Wodospad wymagają od nas porzucenia tego rzekomego bezpieczeństwa: Zamiast sięgać po sprawdzone metody i stosować stałe struktury i zasady, stare schematy myślenia o iluzji planowania są łamane i stosowane są metody iteracyjne. Prowadzi to początkowo do odczuwalnego wzrostu niepewności, ponieważ trzeba stosować nowe - pozornie ryzykowne - procedury, które interpretują niepewność jako część planu.
Planowanie pod kątem tej niepewności prowadzi do niezbędnej elastyczności w dłuższej perspektywie. Opracowujemy szereg opcji działania, co z kolei stabilizuje bezpieczeństwo w świecie pracy VUCA.
Utrzymywanie równowagi między dynamiką a stabilnością
Metodologia agile - podobnie jak metodologia wodospadowa - zawiera pewne wady:
- Zwinne metody sprawiają, że niepewność planowania jest widoczna i brana pod uwagę, więc plany muszą zawierać więcej miejsca na nowe spostrzeżenia.
- Konkretny wynik jest trudniejszy do oszacowania, ponieważ nowe odkrycia mogą prowadzić do odchyleń od pierwotnie planowanego wyniku.
- Z powodów wymienionych powyżej, sukcesy wydają się mniej obliczalne w przeciwieństwie do klasycznego projektu wodospadowego.
Oczywiście, w zależności od projektu, różne podejścia są mniej lub bardziej odpowiednie.
Model kaskadowy jest szczególnie odpowiedni dla projektów, które już wcześniej znane i stałe wymagania zawierają.
Metody Agile są szczególnie optymalne dla projektów, w których wiele nieprzewidywalnych czynników może wystąpić i dlatego potrzebne są elastyczne pętle refleksji. W większości projektów technologicznych taka niepewność jest nieunikniona, dlatego właśnie tutaj metody agile zyskują na popularności.
Przy okazji: Jeśli chcesz konkretnie wymagać zwinnego sposobu myślenia w swoim zespole lub firmie, warto zapoznać się z naszym artykułem na temat zdumiewająca prawda kryjąca się za zwinnym sposobem myślenia .
Metoda zwinna vs. kaskadowa czy kombinacja?
W całym tym szumie wokół “agile” można czasami mieć tendencję do postrzegania metod agile jako panaceum. Niesłusznie. Być może zaskakujący wynik tego tekstu jest jednoznaczny.
Okazuje się, że korzystanie z obu metodologii połączony prowadzi skutecznie do celu (Herrmann, 2007). Takie kombinacje są przydatne w sytuacjach, w których wymagany jest model kaskadowy, ale nie jest on odpowiedni do złożoności projektu.
Pośrednim połączeniem obu metod jest tzw. Rozwój oparty na funkcjach (FDD).
Przy FDD rozwija się co prawda - podobnie jak w metodologii wodospadowej - konkretny, długoterminowy plan z pojedynczymi, ustalonymi sekwencjami: funkcjami. Jednak poszczególne funkcje są bardzo krótkie, dzięki czemu możliwe są krótkoterminowe reakcje na zmieniające się wymagania. Podejście nie jest tak iteracyjne jak metody agile, ale w razie potrzeby stanowi odpowiedni środek.
I tak dochodzimy do dość zaskakującego wyniku: Nie zawsze musi to być Agile vs. metoda Wodospadu. Obie metody mogą się wzajemnie uzupełniać. Obie mają swoje uzasadnienie. W zależności od projektu i kontekstu.
Ponieważ jednak metody zwinne są dla wielu wciąż niezbadanym terytorium, słusznie zadają sobie pytanie, w jaki sposób mogliby wypróbować metody zwinne.
Nie wiesz jak zacząć?
Dla wielu osób “zwinność” to wciąż nowy temat. Słusznie zadają sobie pytanie: Czy lepiej zrobić projekt w sposób zwinny, czy według modelu kaskadowego? Jak w ogóle zacząć stosować metody zwinne? “Zwinna” odpowiedź na to pytanie brzmi: Rozpocznij eksperymenty. Próbuj iteracyjnie różnych rzeczy.
Zazwyczaj metody agile są wprowadzane na dwa sposoby, które również doskonale nadają się dla “początkujących”: Kanban i retrospektywy.
Kanban i retrospektywy jako klasyczny punkt wyjścia
Kanban wykorzystuje publicznie widoczną tablicę (Kanban), na której każdy członek zespołu udostępnia swoje bieżące działania. Promuje to komunikację, wydajność i ostatecznie sukces projektu. Możesz znaleźć więcej informacji na temat Kanban tutaj.
Podstawową ideą retrospektyw jest aktywna i regularna refleksja nad zespołem. Zazwyczaj co dwa tygodnie siadasz na spotkaniu retrospektywnym i zadajesz pytania takie jak: Co idzie teraz dobrze? Co nie idzie tak dobrze? Jakie działania możemy podjąć, aby poprawić sytuację?
Jeśli zastanawiacie się nad wprowadzeniem metod agile…
Jeśli nadal szukasz odpowiedniej deski retro, nasz artykuł może ci pomóc w tym temacie: Najlepsze deski retro w porównaniu.
Źródła
Richard H. Thaler, Amos Tversky, Daniel Kahneman, Alan Schwartz, The Effect of Myopia and Loss Aversion on Risk Taking: An Experimental Test, The Quarterly Journal of Economics, tom 112, wydanie 2, maj 1997, strony 647–661, https://doi.org/10.1162/003355397555226
Herrmann, A. (2007). Feature Driven Development pomiędzy Waterfall a Agility.
