3 Retrospectieve methoden online: Speels en creatief!

Het is niet eenvoudig. Het is niet eenvoudig om online leuke, interactieve en tegelijkertijd waarde toevoegende retrospectieve methoden te vinden. Die je online met je team kunt doen.

Stap uit de dagelijkse routine 

Als Scrum Master en psycholoog zijn retrospectieve methoden bijzonder waardevol voor mij, omdat ze teamleden uit de dagelijkse sleur halen. Ze laten ze met een ander perspectief naar dingen kijken.

Daarom heb ik hier 3 retrospectieve methoden online samengevat. De drie zijn iets anders, iets ongebruikelijker. Maar - ze werken in de online context!

Retrospectieve methoden Online 1: Taboe 

De eerste methode die ik noem is waarschijnlijk het meest geschikt als check-in. Een check-in die zich richt op de funfactor. En een die aanzet tot reflectie.

Waarschijnlijk kennen sommigen het spel: Taboe. 

Het principe is simpel. Eén persoon uit het team - bijvoorbeeld Max - legt mondeling een begrip uit. De rest van het team moet raden welk begrip Max daar uitlegt.

Voor elke juist geraden term krijgt het team een punt. Je kunt het team ook verdelen in twee subteams die het tegen elkaar opnemen.

De moeilijkheid hier is dat Max bepaalde andere termen die nauw verwant zijn aan het woord niet mag gebruiken.

Max moet bijvoorbeeld het woord “sprint” uitleggen. Hij mag echter de volgende woorden niet gebruiken: 2 weken, scrum, periode, 100m, snel.

Mocht hij toch een van deze woorden gebruiken - oeps! Dan krijgt het team geen punt en moet je het volgende woord uitleggen.

De procedure

Dit is hoe ik het spel als methode online zou ontwerpen.

Stap 1

Je moet nadenken over termen als Scrum Master, Agile Coach, Product Owner, leider of facilitator in het algemeen. Termen die gebruikt kunnen worden om het team voor te bereiden op de latere onderwerpen van de retrospective.

De termen kunnen relatief algemeen zijn rond de context van teams. Of ze kunnen verwijzen naar “zachtere” factoren zoals communicatie of foutencultuur. Afhankelijk van wat het meest opviel in de laatste sprint. 

Ik heb hier 10 ideeën voor je vastgelegd - uit de gebieden “Sprint” en “Meta-Themen”.

Voor de dubbele punt staat telkens het begrip dat moet worden uitgelegd. Daarachter staan de woorden die je niet bij de uitleg mag gebruiken. Je kunt er gerust ook zelf toevoegen - afhankelijk van het taalgebruik van jullie team.

Daily: 15 minuten, teamleden, elke dag/dagelijks, communicatie…

Scrum Master: Supervisor, Leider, Terugblik, Belemmering, Specialist

Continue verbetering: beter, slechter, doorlopend, reflectie, meten, regelmatig

Sprint beoordelen: Beoordelen, 2 weken, Scrum, periode, beoordeling

Definitie van Gereed: Gereed, Doel, Ticket, Sprint, Beoordelen

Bug: bug, software, insect, systeem, ontwikkelen, programma

Fout: fout, goed, probleem, cultuur, kosten

Dankbaarheid: werk, verdien, positief, behulpzaam, gevoel

Communicatie: spreken, praten, conversatie, informatie, uitwisseling

Team: groep, systeem, wij, mensen, personen

In ieder geval is het aan te raden om na te denken over de juiste onderwerpen specifiek voor de laatste sprint.

En bedenk kort voor jezelf welke termen niet genoemd mogen worden in de context.

Stap 2

Binnen de retrospectieve wordt het nu in het begin wat ingewikkeld. Je moet één keer aan een persoon in het team de begrippen communiceren. Daarbij mogen de begrippen niet door de anderen worden waargenomen. Daarvoor kun je ze in het beste geval eenvoudig via chat schriftelijk privé naar de persoon sturen. 

Je kunt ook iedereen vragen om even weg te kijken of om alleen via audio deel te nemen. De uitleg kan dan in deze periode beginnen.

Als je twee teams hebt gevormd, zou het natuurlijk voldoende zijn als slechts één helft zijn videofunctie uitschakelt of het scherm uit beeld haalt.

Stap 3

Jij als Scrum Master stopt de tijd, bijvoorbeeld 40 seconden, die iemand mag uitleggen. 

Je controleert ook of de persoon niet de verkeerde termen gebruikt.

Stap 4

Als alle vooraf gedefinieerde termen zijn uitgelegd of als iedereen aan de beurt is geweest, is het spel afgelopen. Degene die de meeste termen heeft uitgelegd (team of individueel) wint. 

Trouwens, als het je meer om de funfactor gaat en minder om het nadenken over de juiste termen… 

Je kunt ook gewoon kant-en-klare begrippen gebruiken. Online Taboo kan men bijvoorbeeld via deze Link spelen. Je zou dan alleen je scherm moeten delen met de betreffende persoon c.q. het team.

Laten we verder gaan met de volgende retrospectieve methode online.

Retrospectieve methoden online 2: Online retrospectietools

Waarom niet gebruiken wat er al is? Er zijn talloze hulpmiddelen die je kunnen helpen bij het online vinden en uitvoeren van retrospectieve methoden. Daar zijn ze voor ontworpen. En veel ervan zijn gratis. 

Ik denk bijvoorbeeld aan Retrium en Funretro. Let wel, dit zijn hulpmiddelen uit de Amerikaanse omgeving, waar je moet kijken naar het onderwerp gegevensbescherming. 

Mijn persoonlijke favoriet is helder. 

Omdat… ik sterk het gevoel had dat je veel meer uit retro tools kunt halen, ging ik samenwerken met een softwareontwikkelaar en bedrijfseconoom. En samen ontwikkelden we onze eigen retrospectieve tool.

Het heet Echometer. De focus van de tool is om interactieve en speelse ondersteuning te bieden bij het ontwerpen van de retro, vooral vanuit een psychologisch perspectief. Hier wordt het vergeleken met andere remote retro tools.

Vergelijking Remote Retro Tools

Korte vergelijking van de retro-tools (uittreksel):

• Interactieve vormgeving van retrospectieven: Echometer ✅, Retrium ✅, Team Retro ✅, Fun Retro ✅, Parabol ✅.
• Automatische samenvatting van de retro’s: alle genoemde tools ✅.
• Moderatieondersteuning (check-in generator etc.): Echometer ✅, Retrium ✅, Team Retro ⚠️, Fun Retro ❌, Parabol ⚠️.
• Team-templates voor elke graad van volwassenheid: Echometer ✅, Retrium ⚠️, Team Retro ⚠️, Fun Retro ❌, Parabol ❌.
• Doorlopende tracking van maatregelen (retro tot retro): Echometer ✅, Retrium ⚠️, Team Retro ⚠️, Fun Retro ❌, Parabol ✅.
• Meetbaarheid van de teamontwikkeling in de loop van de tijd: Echometer ✅, Retrium ⚠️, Team Retro ✅, Fun Retro ❌, Parabol ❌.
• Feedback voorafgaand aan de retro verzamelen: Echometer ✅, Parabol ✅, overige tools ❌.
• Team-overkoepelende KPI’s: Echometer ✅, andere ❌.
• Item-pool met psychologische nudges (aanzetten tot nadenken): Echometer ✅, andere ❌.
• Gegevensbescherming (in Duitsland ontwikkeld en gehost): Echometer ✅, andere ❌.

Je kunt trouwens een retro uitvoeren met onze tool zonder dat jij of je team hoeven in te loggen.

Met deze knop kun je de tool direct openen, je retromethode kiezen en een team uitnodigen via een link:

Er zijn met belangstelling meer dan 30 retrospectief  methoden mogelijk.

Als je het nog steeds niet zeker weet, kun je een kijkje nemen in de Remote Agile Coach Holger’s ervaring met onze tool ingelezen.

Retrospectieve methoden Online 3: Black Stories - Remote Edition

De volgende van de retrospectieve methoden online stimuleert de creativiteit. En zorgt zeker voor een lach of twee. 

Het is ook bijzonder geschikt voor een leuke online check-in om uit te nodigen voor een creatieve sessie.

Er wordt gesproken over Zwarte Verhalen. 

Wat zijn Zwarte Verhalen?

Black Stories zijn quasi ja-nee-raadsel. Je moet als groep raden - op basis van minimale informatie - wat er is gebeurd. En typisch… is er iets verschrikkelijks gebeurd. Daarom is het Zwart Het verhaal heet.

Maar je mag alleen ja-nee vragen stellen.

Een voorbeeld van een Zwart Verhaal: Een duiker ligt dood op kantoor. Wat is er gebeurd? (Voor de 

Nogmaals, het beste is natuurlijk om het aan te passen aan je dagelijks leven. Hier zijn vier ideeën voor Black Stories om online en op kantoor te gebruiken.

• Na de laatste sprint viel Johannes roerloos in een gat van duisternis.
  • Uitleg: Johannes is een Lego-figuur. Hij werd bij de Lego Series Play gebruikt bij een oefensprint om beginners het Scrum Framework bij te brengen. Na de sprint belandde Johannes weer in de Lego-kist. De kist is compleet afgesloten - een gat van duisternis.
• Een duiker ligt dood in het kantoorgebouw. Wat is er gebeurd?
  • Uitleg: De duiker werd tijdens een bosbrand door een blusvliegtuig tijdens een duiktocht opgepikt. Per ongeluk werd het water boven het kantoorgebouw direct naast het bos - en niet boven het bos zelf - geloosd.
• Twee producteigenaren (of Agile coaches, Scrum masters, CEO’s…) vinden een koker in een weiland. Beiden kijken in de tegenovergestelde uiteinden. De buis is niet bijzonder lang, niet verstopt en recht. Toch kunnen de twee elkaar niet zien. Waarom?
  • Ze kijken op verschillende momenten in de buis.
• (Voor voetbalfans) Na een fysieke woordenwisseling wordt er een duel uitgevochten. Een van de duellisten wordt door een schot in het hoofd geraakt. De persoon die geraakt wordt blijft echter ongedeerd en is zelfs blij met de klap. Waarom?
  • Het is een overtreding in het voetbal gevolgd door een strafschop. De keeper houdt de bal met zijn hoofd vast en is blij dat hij het doelpunt heeft voorkomen.

De procedure

Ik raad de volgende procedure aan om optimaal gebruik te maken van een Blackstory voor je online terugblik.

1. Aan het begin van de online terugblik deel je de puzzel.
2. Iedereen in het team kan een ja-nee vraag stellen. Bijvoorbeeld: Gebeurde alles ‘s nachts?

Als het antwoord “nee” is, mag de volgende persoon in de ronde een vraag stellen.

Jij als begeleider bent meestal de enige die het juiste antwoord weet. 

Theoretisch zou je ook twee teams kunnen vormen en quasi tegen elkaar kunnen strijden (met twee verschillende Black Stories). Wie qua tijd als eerste - of met minder vragen - als eerste een raadsel oplost, wint.

Het voordeel bij twee teams: Normaal gesproken heb je ook heel veel plezier om gewoon te luisteren hoe de actuele oplossingshypothesen van het tegenpartijteam een verkeerde kant opgaan…

1. Je kunt het spel beëindigen als je de term hebt geraden. Of, met het oog op timeboxing: Je kunt aangeven dat er in totaal maar 10 vragen gesteld mogen worden.

Dan moet het team namelijk ook een slimme vragenstrategie bedenken - altijd een goede oefening.

Of je kunt aangeven dat het spel in totaal maar 10 minuten duurt.

Het mooie van het spel is zeker dat je het ook kunt spelen met zeer veel spelers of in grote groepen kan spelen - meer voor dit toepassingsgeval in ons blogartikel hierover .

Conclusie & nog meer tips

Het is niet zo gemakkelijk om goede retrospectieve methoden online te doen. Met de drie verschillende benaderingen hier, hoop ik dat ik aan je smaak heb kunnen voldoen.

Als je meer gevarieerde vragen wilt voor je retrospectieven, bekijk dan onze post over 32 nieuwe retrospective methoden & voorbeelden voor beginners en professionals (met onder andere de Mario Kart Retro, Marathon Retro en de Elon Musk Retro).

Een van de beste methoden om de agile mindset van teamleden duurzaam te ontwikkelen is overigens de implementatie van een agile Health Check. Onze gratis Team Health Check kit kan je daarbij helpen om de juiste vragen te stellen - klik je gewoon even door.